پروستات غده كوچكی است كه پائین تر از مثانه قرار گرفته و قسمت ابتدایی پیشابراه را احاطه كرده است. پیشابراه مجرایی است كه ادرار را از مثانه به طرف خارج از بدن هدایت می‌كند. این غده در زیر مثانه و در محل خروج ادرار از آن و نیز در جلوی راست روده قرار دارد. پروستات طبیعی در معاینه قوام نرم دارد و فاقد توده است. این غده كه اعمال مختلفی انجام می‌دهد از دو قسمت تشكیل شده كه توسط یك لایه بافتی پوشیده شده‌اند.
پروستات چه كاری انجام می‌دهد؟
یكی از كارهای پروستات كمك به كنترل ادرار، با وارد كردن فشار به قسمت ابتدایی پیشابراه است. همچنین پروستات، مایعی ترشح می‌كند كه سلولهای جنسی مرد، یا اسپرمها را فعال نگه می‌دارد. این مایع پیشابراه را مرطوب و لغزنده می‌كند. این مایع ماهیت قلیایی داشته و نیز مواد مغذی‌ای دارد كه برای فعال باقی ماندن اسپرم ها، لازم است. اعمالی كه پروستات انجام می‌دهد، نشان می‌دهد كه اگرچه بدون پروستات، تقریبا مردان نابارور هستند اما نبود آن نیز تاثیر چندانی در زندگی فرد ندارد.
علائم بیماری های پروستات كدامند؟
* مشكل در ادرار كردن، احساس فوریت و یا تكرر ادرار.
* خون در ادرار و یا مایعات دستگاه تناسلی.
* سوزش ادرار یا ادرار دردناك.
* مشكل در فعالیت جنسی طبیعی.
* سفتی و درد متناوب در پایین كمر، لگن یا بالای رانها.
* بند آمدن ادرار یا قطره قطره آمدن ادرار.
چه بیماری هایی پروستات را درگیر می‌كند؟
سه گروه بیماری پروستات را تحت تاثیر قرار می‌دهد:
* بزرگ شدن خوش خیم پروستات
* التهاب پروستات یا پروستاتیت
* سرطان پروستات، كه یك سوم مردان را تهدید می‌كند.
بزرگ‌شدن خوش خیم پروستات چیست؟
در مردان جوان، پروستات تقریبا به اندازه‌ی یك گردو است. با افزایش سن اندازه‌ی این غده نیز افزایش می‌یابد. به این افزایش اندازه، بزرگ شدن خوش خیم پروستات BPH)) گفته می‌شود.
از چه زمانی آغاز می‌شود؟
این فرایند از 30 سالگی شروع می‌شود و اغلب موارد بعد از 50 سالگی علائم پدیدار می‌شوند. بزرگ شدن پروستات كه بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود علائمی ایجاد می‌كند.
چه علائمی ایجاد می‌كند؟
پروستاتی كه بزرگ شده‌است می‌تواند به قسمت خروجی مثانه و به ابتدای پیشابراه فشار وارد كند. این اتفاق منجر به ایجاد مشكلاتی در ادرار كردن می‌شود. جریان ادرار آهسته‌شده و تكرر ادرار ایجاد می‌شود كه به خصوص بیشتر در شبها رخ می‌دهد. ممكن است احتباس ادراری روی دهد. مشكلات جدی‌تری مانند عفونت مجاری ادراری و یا انسداد كامل پیشابراه و آسیب به كلیه‌ها نیز در مواردی ممكن است ایجاد شود.
شیوع آن چقدر است؟
این بیماری بسیار شایع است. نیمی‌از مردانی كه بالای 50 سال دارند علائمی‌از بزرگی پروستات را نشان می‌دهند اما 10 درصد آنان به مداخلات دارویی و جراحی نیاز پیدا می‌كنند. بزرگی پروستات با معایناتی كه پزشك انجام می‌دهد تشخیص داده می‌شود.
آیا این بیماری با سرطان ارتباطی دارد؟
نه. این بیماری كاملا خوش‌خیم است و ارتباطی با سرطان پروستات ندارد.
التهاب پروستات چیست؟
این بیماری بیشتر در مردان جوان تا میانسال رخ می‌دهد. متناوباً درد ایجاد می‌شود و تشخیص آن به دلیل اینكه علائم، در افراد مختلف متفاوت است، مشكل است. ممكن است در هنگام ادرار كردن سوزش یا درد ایجاد شود و مثانه كاملاً خالی نشود كه این علائم در بیماریهای دیگر نیز دیده می‌شود. 10تا 12 درصد از مردان این علائم را تجربه می‌كنند.
سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات، رشد بدخیم سلولهای پروستات است كه معمولاً آهسته و در درون پروستات در طی سالها رشد می‌كند و در این مدت علائم كمی ایجاد می‌كند. اما به مرور زمان به بیرون از پروستات گسترش می‌یابد. ممكن است به بافتهای دورتر مانند استخوانها، ریه‌ها و كبد نیز دست‌اندازی كند. علائم و نشانه‌ها به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد. این بیماری شایعترین بدخیمی‌منجر به مرگ، بعد از سرطان ریه است.
عوامل مستعد كننده عبارتند از:
* سن، بیش از 70% مردان مبتلا، بالای 65 سال دارند.
* رژیم غذایی
* عوامل ژنتیکی، در واقع اگر اقوام نزدیك فرد مبتلا باشند خطر ابتلا افزایش می‌یابد.
پیشگیری از سرطان پروستات
1_ به مردان بالای 40 سال برای غربالگری این بیماری، سالیانه آزمایش( PSA از طریق آزمایش خون) و معاینه توسط پزشک توصیه می‌گردد.
2 _ رعایت رژیم غذایی : بر اساس تحقیقات اخیر دیده‌شده‌است که مصرف بعضی از مواد غذایی مانند سلنیوم، ویتامین D، سویا، چای سبز، لیکوپن (ماده موجود در گوجه فرنگی ) در پیشگیری و حتی کاهش رشد این تومور موثر بوده است.
همچنین عدم مصرف بعضی غذاها مانند موادی قندی و نشاسته‌ای و چربیها به خصوص LDL یا همان چربی مضر، جهت پیشگیری در ابتلاء این بیماری توصیه می‌گردد.
